W dniach rozgrywek, podczas „meczów wysokiego ryzyka”, służby bezpieczeństwa są w stanie najwyższej gotowości. Stacje kolejowe i pociągi są kontrolowane, a wokół stadionu rozmieszczone są punkty kontrolne i obserwacyjne. Monitorowane są całe dzielnice miasta. Nie tylko drogi do stadionu, ale także popularne punkty turystyczne są pod obserwacją. Kibice i widzowie są śledzeni na każdym kroku. Zgodnie z założeniami Związku Piłki Nożnej NRD zachowanie widzów powinno być zgodne z socjalistycznym porządkiem społecznym. Wykorzystywanie trąbek sygnałowych, noszenie zachodnich akcesoriów kibicowskich, eksponowanie krytycznych transparentów lub intonowanie przyśpiewek kibicowskich, które „poniżają” państwo, partię i organy bezpieczeństwa, nie są zgodne z tymi wytycznymi. Cała zachodnia kultura kibicowania, znana fanom piłki nożnej z transmisji telewizyjnych z Bundesligi, jest niepożądana i bezkompromisowo zwalczana. Paleta określeń dla kibiców, którzy „gloryfikują” zachodnią kulturę kibicowania, jest długa: awanturnicy, fanatycy lub prowokatorzy. Muszą liczyć się z tym, że zostaną uznani za „negatywnie dekadenckich”, wyselekcjonowani z tłumu i ścigani karnie. Wiąże się to również z wpisem do policyjnej bazy danych wraz z dokumentacją fotograficzną.
Punkt kontrolny na dworcu dalekobieżnym: Przybycie kibiców klubu 1. FC Lok Leipzig dzień przed finałem Pucharu NRD w 1976 r. na dworcu Lichtenberg w Berlinie Wschodnim. Wyróżniający się kibice są obserwowani. (1)
Punkt kontrolny w centrum miasta przed rozpoczęciem meczu: Kibice klubu 1. FC Union Berlin spotykają się kilka godzin przed rozpoczęciem berlińskich derbów z BFC Dynamo w 1978 r. przy Weltzeituhr (zegar wskazujący czas na całym świecie) na Alexanderplatz. (2)
Punkt kontrolny na dworcu kolejowym: Na dworcu Friedrichstraße we wschodniej części Berlina wysiadają rywalizujące ze sobą grupy kibiców. Policja ludowa numeruje swoją dokumentację fotograficzną z 1978 r. Zdjęcia nr 6-8 pokazują przybywających na dworzec kibiców klubu 1. FC Union Berlin, skąd wspólnie wyruszają marszem na Stadion der Weltjugend. (3)
Punkt kontrolny przy drodze na stadion: W 1978 r. kibice klubu 1. FC Union Berlin pokonują około 2 kilometry drogi ze stacji kolei miejskiej Friedrichstraße na Stadion der Weltjugend. (4)
Punkt kontrolny w okolicy stadionu: Młodzi kibice BFC Dynamo zbierają się przed rozpoczęciem meczu o puchar europejski między BFC a Hamburger SV w 1982 r. w pobliżu Friedrich-Ludwig-Jahn-Sporpark. Zdjęcie pokazuje, że ich transparent przykuł uwagę Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego. (5)
Punkt kontrolny na odcinku prowadzącym ze stadionu: Z okna budynku mieszkalnego funkcjonariusze Stasi fotografują drogę powrotną ze Stadion der Weltjugend w kierunku Chausseestraße w Berlinie Wschodnim. Nadzór nad tym odcinkiem jest szczególnie ważny, ponieważ widzowie i kibice przechodzą obok „Stałego Przedstawicielstwa” RFN. Należy w miarę możliwości zapobiegać symbolicznym działaniom i krytycznemu wobec państwazachowaniu kibiców piłkarskich. (6)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne Alexanderplatz, Berlin Wschodni: godz. 10.20/10.30 (7)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne Alexanderplatz, Berlin Wschodni: godz. 11.00 (8)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne Alexanderplatz, Berlin Wschodni: godz. 11.30/12.30 (9)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne wieży telewizyjnej, Berlin Wschodni: godz. 13.00 (10)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne wieży telewizyjnej, Berlin Wschodni: godz. 13.00/13.15 (11)
Dokumentacja fotograficzna Policji Ludowej z finału Pucharu FDGB pomiędzy Dynamo Dresden a 1. FC Lok Leipzig w dniu 28 maja 1977 r.: ujęcie ogólne wieży telewizyjnej, Berlin Wschodni: godz. 13.30/17.30 (12)
Punkt kontrolny w centrum miasta po zakończeniu meczu: kibice klubu 1. FC Lok Leipzig świętują zwycięstwo 1 maja 1976 r. na Alexanderplatz we wschodniej części Berlina. Dokumentacja fotograficzna zostanie przekazana do wewnętrznej oceny i wykorzystana do obserwacji kibiców z Lipska podczas kolejnych meczów. Mechanizm inwigilacji działa na pełnych obrotach. (13)
Rzadkie znalezisko: Na zbliżeniach fani gestami chroniącymi twarze pokazują, że nie chcą być fotografowani. Od połowy lat 80. wśród kibiców rozeszła się wiadomość, że zdjęcia fanów piłki nożnej są wykorzystywane do celów wywiadowczych. Wschodni Berlin, Friedrich-Ludwig-Jahn-Sportpark: BFC Dynamo – 1. FC Magdeburg w roku 1983 i nieznany mecz w połowie lat 80. (14, 15)
Zgodnie z terminologią stosowaną przez Policję Ludową zdjęcie to jest tzw. zdjęciem ogólnym trybun dla widzów. Przedstawia ono widzów z różnych sektorów kibiców oraz oddziały policji. Berlin Wschodni, Stadion der Weltjugend: 1. FC Union Berlin – BFC Dynamo, mniej więcej połowa lat 80. (16)
Niepożądane transparenty: Podczas meczu gościnnego FC Carl Zeiss Jena przeciwko BFC Dynamo w Friedrich-Ludwig-Jahn-Sportpark w Berlinie Wschodnim w połowie lat 80. kibice z Jeny prezentują własnoręcznie wykonany transparent z napisem „John 3:16”. Funkcjonariusze Stasi podejmują działania przeciwko temu odniesieniu do kluczowego przesłania Ewangelii św. Jana i próbują zatrzymać jego autora. (17)
Kamera policji jest skierowana na samotnego kibica klubu 1. FC Union Berlin, który pozostał na Stadion der Weltjugend w Berlinie Wschodnim po przegranych derbach z BFC w marcu 1978 r. Jego rzucający się w oczy strój budzi podejrzenia. (18)
Głośne dopingowanie swojej drużyny sprawia, że kibic klubu 1. FC Union Berlin znalazł się w centrum uwagi fotografa Policji Ludowej. Berlin Wschodni, Stadion der Weltjugend: 1. FC Union Berlin – BFC Dynamo 1978 r. (19)
„Negatywne zachowanie” kibiców: W 1975 r. trzech fanów klubu Chemie Leipzig próbuje swoich sił jako rozgrzewający atmosferę kibiców klubu Chemie, którzy przybyli do Eisleben. Policja Ludowa uznaje to za „podburzanie” tłumu. Na zdjęciu odręcznie napisane są trzy cyfry, co oznacza wszczęcie procedury weryfikacji tożsamości, czyli identyfikacja osoby, tak jak po popełnieniu przestępstwa. (20)
Dwóch zagorzałych kibiców klubu Chemie Leipzig, którzy dopingują drużynę dzwonkami, zostaje w 1975 r. sfotografowanych przez policję. Okrzyki kibiców skierowane przeciwko drużynie Dynamo z Eisleben zostają uznane za „poniżanie organów ochrony i bezpieczeństwa”. Jeden z nich sprzeciwia się zdjęciom, co dokumentuje oryginalny opis sporządzony przez Policję Ludową: „Chciał wyjąć kliszę z aparatu fotograficznego i wysłać ją do RFN” (21)
Policja Ludowa fotografuje rzucające się w oczy grupy kibiców przed finałem Pucharu FDGB pomiędzy 1. FC Lok Leipzig a FC Vorwärts Frankfurt/O. na stadionie Weltjugend w Berlinie Wschodnim w maju 1976 roku. (22)
Wspólna radość: kibice klubu 1. FC Union Berlin świętują bramkę swojej drużyny podczas meczu ligowego z Energie Cottbus na stadionie Freundschaft w kwietniu 1987 roku. (23)
Dwóch kibiców klubu 1. FC Union Berlin (w środku) z pomalowanymi twarzami rzuca się w oczy fotografowi Stasi podczas meczu ligowego pomiędzy Energie Cottbus a 1. FC Union w kwietniu 1987 r. Policja Ludowa jest obecna na trybunach kibiców Unionu. (24)
W przerwie meczu kibice klubu 1. FC Magdeburg rozgrzewają atmosferę, grając na instrumentach dętych. Berlin Wschodni, stadion An der Alten Försterei: 1. FC Union Berlin – 1. FC Magdeburg, 1977 r. (25)
W sektorze kibiców klubu Halleschen FC Chemie (HFC) jeden z fanów trzyma w górze szalik austriackiej czołowej drużyny Rapid Wien z połowy lat 80. (26)
Po meczu kibice klubu 1. FC Union Berlin wykonują „okrążenie honorowe”. Policja Ludowa dokumentuje „negatywne” zachowanie kibiców. Berlin Wschodni, stadion An der Alten Försterei: 1. FC Union – 1. FC Magdeburg 1977. (27)
Kibice klubu 1. FC Union Berlin wyrażają rywalizację i niechęć wobec klubu BFC Dynamo za pomocą drastycznych słów: „Śmierć i nienawiść dla BFC” – skandują chóry kibiców i widnieje na transparentach. Stasi komentuje transparent jako „fanatyczną deklarację kibiców Unionu”. Berlin Wschodni, Friedrich-Ludwig-Jahn-Sportpark, koniec lat 70. (28)
W 1979 roku na Stadionie Centralnym w Lipsku fani klubu Chemie Leipzig zostali zarejestrowani przez Stasi podczas kibicowania swojej drużynie w derbach przeciwko 1. FC Lok Leipzig. (29)
Podczas meczu ligowego 1. FC Union jeden z kibiców zwraca na siebie uwagę kamer Stasi swoim wyrazistym i bojowym dopingiem. Berlin Wschodni, stadion An der Alten Försterei, połowa lat 80. (30)
Kibice klubu BFC Dynamo wspinają się na ogrodzenie stadionu Friedrich-Ludwig-Jahn-Sportpark podczas meczu ligowego. Berlin Wschodni, koniec lat 80. (31)
Mistrzowie przekrętów BFC
Stadion An der Alten Försterei
Piłka nożna jako ulubiony sport narodowy
1: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3082
2: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 1640
3: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 1580
4: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 1640
5: Bundesarchiv, MfS HA XX Nr. 1577
6: Bundesarchiv, MfS HA II Fo 129 Bild 3
7: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
8: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
9: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
10: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
11: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
12: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
13: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3082
14/15: Bundesarchiv, MfS BV Bln Fo 356 Bild 2, Bundesarchiv, MfS BV Bln Fo 352 Bild 2
16: Bundesarchiv, MfS HA XX Fo 1034 Bild 74
17: Bundesarchiv, MfS HA XXII Fo 222 Bild 17
18 Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 1640
19: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 1640
20: Sächsisches Staatsarchiv Leipzig, 20250 Bezirksbehörde der Deutschen Volkspolizei, Nr. 2515
21: Sächsisches Staatsarchiv Leipzig, 20250 Bezirksbehörde der Deutschen Volkspolizei, Nr. 2515
22: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
23: Bundesarchiv, MfS BV Bln Fo 907 Bild 24
24: Bundesarchiv, MfS BV Bln Fo 907 Bild 23
25: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
26: Bundesarchiv, MfS BV Hle Abt. XX Fo 38 Bild 39
27: Landesarchiv Berlin, DVP BV Berlin, C Rep. 303 Nr. 3080
28: Bundesarchiv, MfS BV Bln Fo 63 Bild 8
29: Bundesarchiv, MfS BV Lpz KD Lpz-Stadt, Fo 5711 Bild 66
30: Bundesarchiv, MfS HA XX Fo 705 Bild 2
31: Bundesarchiv, MfS HA XX Fo 1034 Bild 197
Die Webseite zur Ausstellung „Im Objektiv der Staatsmacht“ wurde im Rahmen des Projekts „Bildungsbrücken bauen” ins Polnische übersetzt, das aus dem Programm „Bildungskommunen” durch das Bundesministerium für Bildung, Familie, Senioren, Frauen und Jugend und die Europäische Union über den Europäischen Sozialfonds Plus (ESF Plus) gefördert wird.
